NFT چیست؟
واژه NFT یکی از واژگان پر سر و صدای ارزهای دیجیتال در چند وقت اخیر بوده است. بسیاری از افراد قیمت‌های میلیون دلاری NFTها را کلاهبرداری دیجیتال می‌نامند در حالی که عده دیگر، خبر از باز شدن یک پنجره جدید به دنیای انسان‌ها می‌دهند. در این میان عده زیادی نیز هستند که به دنبال یافتن پاسخ ساده و کامل برای سوال NFT چیست و چه کاربردهایی دارد هستند. هدف ما از نوشتن این مقاله، توضیح ساده و کامل مفهوم NFT با تاکید بر ویژگی‌ها و کاربردهای آن به خصوص در بازی‌ها، متاورس و فضای وب 3 است. نحوه ساخت توکن‌های غیرقابل معاوضه و خرید و فروش آن‌ها از جمله مباحث دیگر مطرح شده در این مقاله هستند.
NFT چیست و چطور کار می کند ؟
پیش از بررسی فنی مفهوم NFT می‌خواهیم شکل ساده شده مفاهیم آن را بررسی کنیم. فرض کنید اثری را به کمک فتومونتاژ در فتوشاپ خلق کرده باشید و بخواهید آن را به فروش برسانید. هر شخصی می‌تواند یک کپی از اثر شما را در کامپیوتر خود داشته باشد و با دانلود آن اثر، هیچ حق مالکیتی نیز به شما پرداخت نشود. در مثالی دیگر فرض کنید تابلو نقاشی رنگ روغن کشیده باشید و بخواهید آن را به فروش برسانید. در مثال اول یعنی عکس و در مثال دوم، تابلو نقاشی، هر دو را می‌توانید به یک NFT تبدیل کنید و با این تبدیل، حتی با از بین رفتن کالای فیزیکی – در اینجا تابلو نقاشی – خود اثر در قالب یک NFT از بین نمی‌رود و حق مالکیت آن در اختیار صاحب اصلی NFT حفظ می‌شود. اگر بخواهیم ساده‌تر از این توضیح دهیم باید گفت در صورتیکه تابلو نقاشی به یک عکس تبدیل و آن عکس در قالب یک NFT فروخته شود، این عکس دارای شناسانامه منحصر به فردی خواهد بود که حتی کپی‌های آن نیز برابر با اثر اصلی نخواهند بود. به این ترتیب، حتی یک عکس با فرمت JPEG نیز می‌تواند به یک NFT تبدیل و فروخته شود.
در حقیقت، NFT به دارایی دیجیتالی می‌گویند که همانند آثار هنری قابل جمع‌کردن باشد. این دارایی دیجیتال، ارزش خود را به صورت نوعی از رمزارز حفظ می‌کند. در حقیقت، همانطور که یک فرش دستبافت یا تابلوی نقاشی، ارزش خود را در طول زمان حفظ می‌کند و نوعی سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید، در رابطه با NFT نیز همین امر صدق می‌کند که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
خود واژه NFT به معنای «ژتون (توکن) غیر قابل معاوضه» (non-Fungible Token | NFT) است و در حقیقت، توکنی دیجیتال و نوعی رمز ارز مانند بیت‌کوین و اتریوم است. اما برخلاف یک سکه استاندارد در بلاک چین بیت‌کوین، NFT منحصر به فرد است و نمی‌توان آن را معاوضه کرد.
NFT بخشی از بلاک چین اتریوم است
غیر قابل معاوضه به چه معناست؟
ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که «غیر قابل معاوضه» (non-fungible) به چه معناست. در حقیقت، NFT را نمی‌توان مانند اسکناس به طور مستقیم رد و بدل کرد چراکه هیچ دو NFT با یکدیگر مشابه نیستند. برای درک بیشتر می‌توانید بلیت کنسرت را در نظر بگیرید، در یک کنسرت، هیچ دو بلیتی با یکدیگر برابر نیستند و هر بلیت، منحصر به فرد است و اطلاعات مشخصی مانند نام خریدار، تاریخ کنسرت و شماره صندلی (جایگاه) را شامل می‌شود. این اطلاعات سبب می‌شوند تا نتوان بلیت‌ها را با یکدیگر معاوضه کرد.
با توضیحات بالا می‌توان به اهمیت این توکن و تفاوت آن‌ها با سایر رمزارزها پی برد. NFT فقط یک دارایی نیست و اطلاعات اضافی را شامل می‌شود که این اطلاعات ارزش NFT را به بیش از یک ارز خالص ارتقا داده و به قلمرو حقیقی آن می‌رساند. بنابراین، NFTها انواع مختلفی دارند اما می‌توانند به هنر دیجیتال، فایل موسیقی، ویدیو یا هر چیز منحصر به فردی اختصاص پیدا کنند که دارای ارزش باشد. به بیان ساده تر، NFTها نوعی کالای کلکسیونی به شمار می‌آیند اما بر خلاف این‌که به طور مثال یک تابلو رنگ روغن داشته باشید، یک عکس با فرمت JPG خواهید داشت.
توضیح خاصیت غیرقابل معاوضه بودن با استفاده از مثال‌ها به راحتی انجام می‌شود. یک سکه ارز دیجیتال سولانا همواره برابر با یک سکه دیگر سولانا است یا حتی یک اسکناس هزار تومانی از هر جهت با یک اسکناس هزار تومانی دیگر یکسان است. اما به طور مثال، یک تابلوی نقاشی کوبیسم اثر پیکاسو، ارزشی دارد که در حراجی مشخص و به بالاترین پیشنهاد داده می‌شود.
هنرمندانی که بخواهند آثار خود را به صورت NFT به فروش برسانند باید در یک فروشگاه ثبت نام و توکن‌های دیجیتالی را با بارگذاری و تایید اعتبار اطلاعات خود بر روی یک بلاک چین «ضرب» (Mint) کنند. این کار، هزینه‌ای در حدود ۴۰ تا ۲۰۰ دلار را شامل می‌شود. هنرمندان می‌توانند پس از ایجاد NFT از آثار خود، آن‌ها را برای یک حراجی ثبت کنند. در ادامه مطلب، نحوه انجام این کار و فروش آثار را یاد می‌گیریم و اشاره خواهیم کرد که هزینه‌های این کار، بسیار بیشتر از ۲۰۰ دلار خواهد بود.
اثر فروخته شده با ارزشی بیش از ۳۰۰۰ دلار
تفاوت توکن قابل معاوضه و غیر قابل معاوضه چیست؟
با مطالعه مطالب بالا می‌دانیم که NFT یک توکن یا ژتون غیرقابل معاوضه است اما فقط آن را تعریف کرده‌ایم و شاید برای درک معنای حقیقی، نیاز به توضیحات بیشتری داشته باشیم تا تفاوت توکن قابل معاوضه و غیرقابل معاوضه را درک کنیم.
تکنولوژی بلاک چین همواره با رمزارزها توصیف شده است. اگر به تازگی با بلاک چین آشنا شده باشید احتمالا گمان می‌کنید که این تکنولوژی تنها برای توسعه دارایی‌های رمزی مناسب است اما در حقیقت، پتانسیل بکارگیری این تکنولوژی فراتر از رمزارزها است. در حال حاضر، دولت‌ها، شرکت‌ها و افراد می‌توانند شناسه‌ها، گواهینامه‌ها و داده‌های مختلف و حیاتی را بر روی بلاک چین قرار دهند. حتی دانشجویان می‌توانند مدرک تحصیلی خود را به صورت بلاک چین در اختیار داشته باشند که در تمام جهان شناخته شده باشد. اما چه اتفاقی سبب شده تا افراد به چنین قابلیت ویژه‌ای دسترسی داشته باشند. برای پاسخ به این سوال باید با توکن‌های قابل معاوضه و غیر قابل معاوضه آشنا شویم.
توکن چیست؟
توکن اشاره به نمایش مشهودی از حس، واقعیات یا کیفیت‌های مختلف دارد و افراد در زندگی روزمره با آن روبرو می‌شوند. به طور مثال، کلید هتل، اثبات یا نمایشی برای پرداخت هزینه اتاق به شمار می‌آید یا کارت شناسایی شما نشان دهنده استخدام شما در یک شرکت است. همچنین، گواهینامه رانندگی یک شخص بیانگر قبولی او در امتحانات رانندگی و صلاحیت او برای رانندگی است. به طور مشابه، توکن را می‌توان یک ماهیت وجودی خاص در فضای رمزنگاری توصیف کرد.
این توکن می‌تواند دارای ارزش، حق رای، سهام یا هر چیز دیگری باشد و محدود به یک نقش خاص نیست بلکه می‌توان نقش‌های مختلفی را به آن اختصاص داد. یک توکن می‌تواند بیانگر ویژگی یا دارایی خاص از یک شرکت باشد و برای شرکت این امکان وجود دارد که به سرمایه‌گذاران خود در مزایده‌های عمومی، توکن بدهد.
اهمیت توکن چیست؟
حال این سوال پیش می‌اید که نقش و اهمیت توکن‌ها در چیست و چرا برای آشنایی با NFT باید در ابتدا با توکن آشنا باشیم. همانطور که گفته شد، توکن‌ها محدود به نقش خاصی نیستند و کاربردهای زیادی دارند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
توکن نقش یک دروازه برای ورود به برنامه‌ها و خدمات بلاک چین دارد.
توکن‌ها در تایید صلاحیت اشخاص در برخی از حق رای‌ها نقش دارند.
توکن می‌تواند در تجربه کاربر نقش مهمی داشته باشد. به طور مثال، به کمک توکنِ کاربران در یک مرورگر اینترنت می‌توان خدمات مختلفی را به آن‌ها ارائه داد.
از نقش‌های مهم توکن می‌توان به رد و بدل کردن دارایی‌ها (ارزش‌ها) اشاره کرد. در حقیقت، از توکن در بلاک چین برای تبدیل ارزش استفاده شده است.
علاوه بر تمامی کابردهای بالا، توکن می‌تواند بیانگر مالکیت یک کالای خاص باشد و همین کاربرد است که تفاوت توکن‌های قابل معاوضه با توکن‌های غیرقابل معاوضه را نشان می‌دهد.
برای مطالعه بیشتر در مورد انواع توکن‌ها مطالعه مطلب زیر پیشنهاد می‌شود.
مبنای تفاوت توکن‌ها بر چه اساس است؟
هیچ شکی نیست که بلاک چین تکنولوژی مناسبی برای مدیریت دارایی‌های دیجیتال با انواع مختلف است چراکه امنیت بالایی دارد. همچنین، توکن‌هایی که منحصر به فرد باشند و به جای ارزش بتوانند داده و اطلاعات در خود نگهداری کنند، نسبت به سایر توکن‌ها ترجیح داده می‌شوند. این نوع از توکن‌ها که با نام توکن غیر قابل معاوضه شناخته می‌شوند در اتریوم با استاندارد ERC-721 تعریف می‌شوند. در نتیجه، به خوبی مشخص می‌شود که توکن‌های قابل معاوضه و توکن‌های غیرقابل معاوضه مانند NFT بر ذخیره‌سازی اطلاعات تمرکز دارند.
در تعاریف اقتصادی، یک دارایی قابل معاوضه، به قابلیت آن برای مبادله با سایر دارایی‌ها یا کالاها با ارزش یکسان اشاره دارد. معمول‌ترین مثال دارایی قابل معاوضه، پول و ارز فیات است. به طور مثال، یک اسکناس ۵۰ هزار تومانی برای هر شخص به یک میزان ارزش دارد. طلا مثال دیگری از دارایی قابل معاوضه است چراکه یک اونس طلا در هر کشور، همان ارزش را در کشور دیگر خواهد داشت. اما همانطور که در ابتدای متن گفته شد، NFTها توکن‌هایی غیر قابل معاوضه هستند و نمی‌توان آن‌ها را با توکن‌های دیگر معاوضه کرد و ارزش خود را از کالای اختصاص یافته به آن‌ها دریافت می‌کنند.
توکن‌های قابل معاوضه همانطور که از نامشان پیداست، به راحتی با یکدیگر معاوضه می‌شوند. در واقع هر دو توکن از توکن‌های قابل معاوضه یک پروژه ارز دیجیتال، شرایط یکسانی دارند و به همین دلیل معاوضه آن‌ها به راحتی قابل انجام است. ویژگی قابل معاوضه بودن در توکن‌هایی که برای پرداخت استفاده می‌شوند بسیار مهم است چرا که یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های پول، قابل معاوضه بودن است. شما می‌توانید هر اسکناس ده هزار تومانی را با یک اسکناس ده هزار تومانی دیگر که در تاریخ دیگری چاپ شده معاوضه کنید و این تعویض هیچ تاثیری روی ارزش دارایی‌های شما ندارد اما انجام این کار با دو اثر هنری ممکن نیست.
در مقابل، توکن‌های غیر قابل معاوضه، دارای «ارزش پیشنهادی یکتا» (Unique Value Proposition | UVP) هستند و هریک ، شناسه مخصوصی دارند تا از میان سایر توکن‌ها قابل شناسایی باشند. به دلیل همین ویژگی منحصر به فرد است که NFTها نایاب و کمیاب می‌شوند و به جهت تقاضای زیاد، ارزش بسیار بالایی پیدا می‌کنند. علاوه بر این، به کمک NFTها می‌توان علاوه بر تجارت، انتقال مالکیت نیز انجام داد.
نحوه کارکرد NFT به چه شکل است؟
NFTها بخشی از بلاک چین اتریوم هستند و در نتیجه، ژتون‌هایی به شمار می‌آیند که اطلاعات اضافه‌ای در آن‌ها ذخیره شده است. البته در حال حاضر صدور توکن‌های NFT در شبکه‌های بلاک چین دیگر مانند بایننس نیز قابل انجام است. اطلاعات اضافه شده به توکن‌های غیر قابل معاوضه، بخش مهم توکن‌ها را تشکیل می‌دهند و سبب می‌شوند تا هنر، موسیقی، ویدیو و مواردی از این دست را با فرمت‌های مختلف عکس، فیلم و موسیقی پوشش دهند. از آن‌جایی که این رمزارزها، ارزشی را در خود حفظ و نگهداری می‌کنند، می‌توان آن‌ها را خرید و فروش کرد و مانند انواع مختلف آثار هنری، این ارزش توسط بازار و مکانیزم عرضه و تقاضا تنظیم می‌شود.
البته با توجه به مطالب بالا نمی‌توان گفت که تنها یک نسخه دیجیتال از اثر هنری NFT در بازار وجود دارد. همانطور که تابلوهای نقاشی اصیل و کپی‌شده در دنیا وجود دارند و خرید و فروش می‌شوند، مشابه آن نیز برای NFTها وجود دارد که همگی به ارزش NFT اصلی (اصیل) نیستند. البته باید این نکته را هم اضافه کنیم که با دانلود یک عکس نمی‌توانید صاحب آن شوید چراکه این عکس، اطلاعات ذخیره شده‌ای را به همراه ندارد که بتواند بخشی از بلاک چین اتریوم باشد.
نحوه خرید NFT به چه شکل است؟
NFT را می‌توان از طریق پلتفرم‌های مختلفی خریداری کرد که روش خرید در هر کدام از آن‌ها با هم متفاوت است. در هر حال، برای خرید NFT از هر پلتفرمی به یک کیف پول ارز دیجیتال مخصوص آن پلتفرم نیاز دارید و این کیف پول باید از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال با رمزارزهای مورد قبول پلتفرم شارژ شود. به دلیل تقاضای زیاد NFTها، آن‌ها را در رویدادها و حراجی‌های مختلفی به فروش می‌رسانند و متقاضیان خرید باید از قبل برای این رویداد ثبت نام و کیف پول خود را شارژ کرده باشند. در این حراجی‌ها هر NFT به بالاترین قیمت پیشنهادی از سوی کاربران فروخته می‌شود. در زیر، فهرستی از سایت‌های فروشنده NFT آورده شده است.
Nifty Gateway: «+»
Foundation: «+»
VIV3: «+»
BakerySwap: «+»
Axie : «+»
Rarible: «+»
NFT ShowRoom: «+»
OpenSea: «+»
SuperRare: «+»
علاوه بر این، به تازگی از NFTها برای خریدهای درون‌برنامه‌ای بازی‌ها نیز بهره می‌گیرند. این دارایی‌ها توسط بازی‌کنندگان خرید و فروش می‌شوند. به طور مثال، شمشیرهای یک کاراکتر مخصوص در بازی، پوسته‌های مختلف یا آواتارها همگی از جمله این دارایی‌ها به شمار می‌آیند.
ساخت NFT چگونه انجام می‌شود؟
تا اینجا با NFT آشنا شده‌ایم و موارد استفاده از آن را شناخته‌ایم. حال این سوال پیش می‌آید که چگونه یک NFT بسازیم و در فروش آن نقش داشته باشیم. خوب است بدانید که سازنده تصویر زیر، این تصویر را به قیمت ۳۶۰۰ دلار به فروش رساند.
به بیان ساده، این امکان وجود دارد که هر شخصی بتواند اثر هنری خلق کند و با تبدیل آن به NFT روی بلاک چین آن اثر را به فروش برساند. حتی می‌توان درصدی را به عنوان کمیسیون در نظر گرفت که با فروش مجدد آن، این کمیسیون به شما برسد. همانند خرید NFTها، برای ساخت آن‌ها نیز به کیف پولی پر از رمزارز نیاز دارید و همین امر، ساخت آن را دشوار می‌کند.
هزینه‌های پنهان این کار، قیمتی نجومی دارند چراکه سایت‌ها به ازای هر فروش، «هزینه تراکنش» (Gas Fee) دریافت می‌کنند. همچنین باید کارمزدهای شبکه بلاک چین، نرخ‌های تبدیل و نوسان آن‌ها را نیز در نظر گرفت. با در نظر گرفتن تمامی این موارد ممکن است به این نتیجه برسید که هزینه‌های پرداختی، بسیار بیشتر از پول دریافتی حاصل از فروش NFT خواهد بود. البته به این نکته هم توجه داشته باشید که درصد کمیسیون برخی از سایت‌ها با دیگری متفاوت است که می‌توان با کمی جستجو، برآورد هزینه انجام داد.
در ادامه نحوه تبدیل یک اثر به NFT را به صورت گام به گام توضیح می‌دهیم. به این ترتیب، می‌توانید آثار ساخته شده خود را به صورت NFT به فروش برسانید.
گام اول
به طور مثال می‌خواهیم تصویر زیر را به عنوان یک NFT به فروش برسانیم.
در گام اول باید راهی وجود داشته باشد تا به نحوی اثبات کنید که مالک یا خالق اثر هستید. در اینجا تصاویر و فایل‌های طراحی در نرم‌افزار NCG، مالک اصلی اثر را توصیف می‌کنند.
گام دوم
در گام دوم باید یک فروشگاهNFT را انتخاب کنید که در این مثال از فروشگاه «Rarible» استفاده شده است. برای ساخت NFT باید بر روی دکمه «Create» در پایین صفحه کلیک کنید اما پیش از آن می‌خواهیم کیف پول خود را به این فروشگاه متصل کنیم در نتیجه از دکمه «Connect» در بالای صفحه استفاده می‌کنیم.
در پنجره باز شده، بر روی کیف پول خود کلیک کنید و بعد از وارد کردن اطلاعات کاربری، کیف پول به حساب شما متصل خواهد شد چراکه در فرآیند ساخت این توکن باید در حساب خود، «اتر» (Ether) داشته باشید.
گام سوم
بعد از اتصال کیف پول به فروشگاه، بر روی دکمه «Create» کلیک کنید. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، دو انتخاب «Single» و «Multiple» خواهید داشت. انتخاب دوم زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بخواهید چندین نمونه از اثر را خلق کنید. در اینجا، «Single» را انتخاب می‌کنیم.
گام چهارم
با کلیک بر روی دکمه «Single» پنجره زیر نمایان می‌شود که برای آپلود فایل مورد نظر خود باید بر روی دکمه «Choose File» کلیک کنید. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، فرمت‌های مختلف صوتی و تصویری را می‌توان در این بخش وارد کرد.
نکته‌ای که باید در اینجا به آن اشاره کنیم این است که وقتی عکسی را به NFT تبدیل می‌کنید، خود اثر به تنهایی در بلاک چین اتریوم ذخیره نمی‌شود بلکه شامل لینکی خواهد بود که در آن، عکس به صورت فشرده شده قرار دارد. بنابراین، درصورتی که بخواهیم خریدار به تصویری با کیفیت دسترسی داشته باشد باید گزینه «Unlock once purchased» را فعال کنیم. با این کار امکان اضافه کردن لینک اضافی را خواهید داشت که این لینک می‌تواند محل ذخیره تصویر با کیفیت بالا باشد.
برای قیمت‌گذاری بر روی اثر باید گزینه «Instant Sale Price» را فعال کنیم. در این مثال، قیمت اثر به میزان ۶ اتر تعیین شده است که با کسر کارمزد ۲/۵ درصد، ۵/۸۵ اتر، سهم فروشنده خواهد بود. این مقدار با توجه به قیمت آن، در حال حاضر، مقداری بیش از ۱۱ هزار دلار خواهد داشت که تمامی این اطلاعات در تصویر زیر آورده شده است.
گام پنجم
در ادامه با اسکرول به سمت پایین می‌توانیم کلکسیون خود را ایجاد کنیم که البته این امکان نیز وجود دارد که با فشردن دکمه «Create» این توکن را خودمان بر اساس استانداردهای توکن ایجاد کنیم اما در اینجا از «Rarible» استفاده شده است. در ادامه نیز می‌توان سایر اطلاعات مورد نیز این NFT را وارد کرد. مشاهده می‌کنید که در تصویر زیر، میزان «Royalties» برابر با ۱۰ درصد تعیین شده و به این معنی است که اگر بعدها توسط اشخاص دیگری، این اثر به فروش برسد، ۱۰ درصد از فروش آن به خالق اثر اختصاص پیدا می‌کند.
گام ششم
در این مرحله، بعد از این‌که وصل بودن کیف پول خود را به فروشگاه کنترل کردید، بر روی دکمه «Create Item» کلیک کنید.
گام هفتم
در مرحله بعد، پس از آپلود، مراحل ایجاد توکن را به فشردن دکمه «Start» آغاز خواهید کرد. از آن‌جایی که این کار از طریق بلاک چین صورت می‌گیرد، باید هزینه‌ای بر مبنای هزینه تراکنش بپردازید.
با فشردن دکمه Start، صفحه مربوط به کیف پول شما نمایش داده خواهد شد. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، هزینه تراکنش برابر با ۸۳ یورو نشان داده است.
البته با فشردن دکمه «Edit» این امکان وجود دارد که تا حدی این هزینه را کاهش دهید. به طور مثال، می‌توانید فرآیند تراکنش را بر روی «Slow» تنظیم کنید تا با افزایش زمان تراکنش، هزینه نهایی کاهش پیدا کند.
همچنین می‌توانید در صفحه اصلی، عددی کمتر را برای هزینه گاز در نظر بگیرید. البته اگر این مقدار، از عدد مشخصی کمتر باشد، تراکنش انجام نخواهد شد.
گام هشتم
در نهایت، اگر موجودی حساب شما کافی باشد، با فشردن دکمه «Confirm»، عملیات ساخت NFT به اتمام می‌رسد و با مراجعه به حساب خود می‌توانید اطلاعات مربوط به توکن ساخته شده را مشاهده کنید. در نتیجه، توکن ساخته شده را می‌توانید به فروش برسانید و به کمک همین فروشگاه‌ها، NFT مورد نظر خود را خریداری کنید.
موارد استفاده از NFT چیست ؟
NFTها در حال حاضر طرفداران بسیاری دارند و هنرمندان، نام‌های تجاری و بازی‌کنندگان (بازی‌های ویدیویی) با فرهنگ‌های مختلف از NFT بهره می‌گیرند. پس از انقلاب «امور مالی غیرمتمرکز» (Decentralised Finance | DeFi) در قراردادهای هوشمند اتریوم، انقلاب NFT یکی از فراگیرترین حرکت‌ها در حوزه ارز دیجیتال است. امروزه بیشتر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند ساخت توکن‌های NFT را به ساختار خود اضافه کرده‌اند و کاربردهای مختلفی که از NFT می‌شود& گسترش این حوزه را نشان می‌دهد. در ادامه به بررسی مهم‌ترین موارد استفاده از NFT می‌پردازیم.
استفاده از NFT در آثار هنری و کلکسیونی
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای NFT در حوزه آثار هنری و کلکسیونی است. هنرمندان در حوزه‌های مختلف مانند، طراحی، نقاشی، عکاسی و انیمیشن می‌توانند آثار خود را به NFT تبدیل کنند و در بازارهای مربوط به فروش برسانند. بسیاری از هنرمندان نیز& کلکسیونی از کارهای خود را با عناوین مختلف در بازار ارائه می‌کنند که هر کدام از کارها با توکن‌های NFT معرفی می‌شود و از سایر توکن‌ها متفاوت است. استفاده از NFT برای آثار هنری از جهات مختلفی اهمیت دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- تعریف مالکیت اثر در فصای مجازی
- امکان ایجاد چندین نسخه از یک اثر با اثر انگشت‌های متفاوت
- کسب درآمد از فروش توکن‌های آثار هنری در سطح جهانی
- امکان ثبت و ایجاد نوع جدیدی از آثار هنری به صورت دیجیتال
این قابلیت‌ها، بسیاری از هنرمندان را به سمت تولید آثار NFT و فروش آن‌ها ترغیب کرده است. فضایی جدیدی که NFT برای هنرمندان ایجاد کرده، شیوه جدیدی از خلق و نمایش آثار هنری بوجود آورده است. به طور مثال، گربه رنگین‌کمانی در تصویر زیر به قیمتی برابر با ۶۹۰ هزار دلار فروش رفته است. انتظار می‌رود هنرمندان شناخته شده، به کمک NFTها صاحب ارزش بسیار زیادی شوند. به عنوان نمونه، یک تابلوی نقاشی برای تبدیل شدن به NFT سوزانده شد تا ثابت شود حتی با سوزاندن نسخه اصلی، ارزش ذاتی تابلو از بین نمی‌رود و این ارزش متعلق به NFT است.
مالکیت دارایی درون بازی با NFT
همانطور که در بخش‌های قبل گفته شد، از NFTها در بازی‌های ویدیویی و برای خریدهای درون‌برنامه‌ای استفاده می‌شود. تا پیش از ظهور NFT، مالکیت دارایی‌های درون بازی مانند شمشیرها و پوسته‌ها به شرکت سازنده بازی اختصاص داشت و شرکت‌ها می‌توانستند بدون اجازه کاربر آن‌ها را از بازی حذف کنند یا ویژگی‌های مختلفی به آن‌ها اضافه و کم کنند. به کمک NFT، مالکیت چنین دارایی‌هایی به بازی کننده منتقل می‌شود و بازی‌کننده می‌توانند با برنده شدن در رقابت‌های مختلف، ویژگی‌های دارایی خود را بالا ببرد و با فروش آن درآمدزایی کند.
شروع کار NFTها در فضای بازی با «Cryptokitties» بود که درآن گربه‌های درون بازی هر کدام با یک توکن NFT معرفی می‌شوند. بازی «Axie infinity» بازی دیگری است که در آن هیولاهای بازی به کمک NFTها ایجاد شده‌اند و قابل خرید و فروش هستند. NFTها به طور اساسی در بازی‌های متاورس برای مالکیت کاربران به آیتم‌های درون بازی استفاده می‌شوند و کاربران می‌توانند تمامی دارایی‌های خود را به فروش رسانده و کسب درآمد کنند. آیتم‌هایی مانند زمین‌های بازی، لوازم خانه و لوازم بازی همه به بازی‌کننده تعلق دارند و قابل خرید و فروش هستند.
تعریف هویت در وب 3
وب 3 نسل جدید وب است که مهم‌ترین ویژگی آن غیرمتمرکز بودن و مالکیت کاربران بر سیستم، اطلاعات و دارایی‌ها است. در پروژههای ارز دیجیتال وب 3 می‌توان با استفاده از توکن‌های NFT مالکیت داده‌ها و دارایی‌های دیجیتال را به کاربران مختلف منتسب کرد. این اتفاق راه‌های جدید درآمدزایی را برای کاربران وب ایجاد می‌کند به شکلی که افراد می‌توانند از اطلاعات شخصی خود، از تولید محتوا و حتی با بازدید از صفحه‌های دیگران کسب درآمد کنند.
اما علاوه بر بحث مالکیت بحث هویت نیز در وب 3 مطرح است. در پروژههای ارز دیجیتال متاورس مانند «دیسنترالند» و «سندباکس» که جزوی از دنیای وب 3 هستند، از NFTها برای تعریف هویت برای دارایی‌ها و آواتارها استفاده می‌شود. علاوه بر این برای ایجاد سرویس اسم دامنه نیز می‌توان از توکن‌های NFT استفاده کرد. این توکن‌ها ایجاد یک نام دامنه منحصر به فرد برای هر سایت یا برنامه غیرمتمرکز را ممکن می‌کند.
کسب درآمد از برند شخصی و تجاری
علاوه بر کاربردهای بالا، NFTها به منبع درآمدی برای نام‌های تجاری تبدیل شده‌اند. به طور مثال، یک شرکت، تصویری مانند زیر را در یک بازار در کمتر از ۳۰ دقیقه به فروش رساند. هر NFT فروخته شده شامل کارت هدیه‌ای به میزان ۵۰۰ دلار بود که صاحب اصلی می‌توانست آن را خرج کند. اما این کارت‌ها (تصاویر) در حال حاضر قیمتی برابر با ۳۵۰۰ دلار دارند و شامل هیچ کارت هدیه‌ای هم نیستند.
به کمک NFT می‌توان برای عکس‌ها یا توییت‌ها یا هر اتفاق منحصر به فرد دیگری نیز ارزش مشخصی را در نظر گرفت. به طور مثال، «جک دورسی» (Jack Dorsey) از بنیان‌گذاران تویتر، اولین توییت خود را به مبلغی برابر با 2,915,835.47 دلار به فروش رساند. بسیاری از پروژههای ارز دیجیتال در حوزه ورزش و سرگرمی نیز لحظه‌های خاص بازیکنان و تیم‌ها را به توکن‌های NFT تبدیل کرده و به فروش می‌رسانند. پروژههای ارز دیجیتال فن توکن از جمله این پروژهها هستند. اگرچه توکن‌های اصلی این پروژه قابل معاوضه‌اند اما بسیاری از این پروژهها برای تقدیر از دارندگان توکن‌های هواداری، NFTهای مربوط به بازیکنان و تیم خود را بین آن‌ها توزیع می‌کنند که قابل خرید و فروش است.
مزایا و معایب NFT چیست؟
NFTها نیز همانند سایر توکن‌های ارز دیجیتال دارای مزایا و معایبی هستند. جدید بودن ایده NFT در میان سرمایه‌گذاران باعث شده است که بحث‌های زیادی در مورد کارکردهای آن شکل بگیرد. در حالی که عده‌ای به کل ایده این توکن‌ها را فریبکارانه می‌دانند، بسیاری بر این باورند که NFT راه را برای ایجاد دنیای مجازی غیرمتمرکز که در آن افراد می‌توانند هویت خود را داشته و مالک دارایی‌ها باشند باز کرده است. در ادامه به بررسی مزایا و معایب این توکن‌ها می‌پردازیم.
مزایای NFT چیست؟
تا اینجا با NFT و کاربردهای توکن‌های غیر قابل معاوضه آشنا شدیم. در این بخش قصد داریم ویژگی‌های اصلی NFT که باعث کارایی و ارزشمندی آن‌ها شده است را بررسی کنیم.
- غیر اشتراکی: به طور مثال، یک کاراکتر کارتونی را نمی‌توان به طور مشترک در بازی دیگری استفاده کرد. این مورد در رابطه با اشیا کلکسیونی نیز صدق می‌کند.
- تقسیم ناپذیر: NFTها را برخلاف بیت‌کوین نمی‌توان به واحدهای کوچکتری تقسیم کرد یعنی به طور مثال نمی‌توانیم NFT 1/5 داشته باشیم بلکه به عنوان یک ماهیت کامل وجود دارند.
- تخریب ناپذیر: از آن‌جایی تمامی داده‌های NFT بر روی بلاک چین و به کمک قراردادهای هوشمند ذخیره شده است، هیچ توکنی را نمی‌توان تخریب کرد و از بین برد. این خاصیت برای مالک آن نیز صدق می‌کند یعنی به طور مثال، یک شمشیر در بازی ویدیویی، مالک خاص خود را دارد و در اختیار شرکت سازنده بازی نیست.
- تاییدپذیر: از مزایای ذخیره داده‌های مالکیت بر روی بلاک چین این است که می‌توان خالق اصلی آن‌ها را ردیابی کرد و این سبب تایید اصالت و عدم جعلی بودن آن‌ها می‌شود.
- کمیاب: یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های توکن‌های NFT کمیابی آن‌ها است. سازندگان NFT معمولا تعداد بسیار کمی از یک طرح ایجاد می‌کنند و این باعث ارزشمند شدن توکن می‌شود.
- قابل انتقال: انتقال مالکیت توکن‌های غیر قابل معاوضه به سادگی و از طریق کیف پول‌های ارزدیجیتال انجام می‌شود. این کار در بازارهای بلاک چینی انجام می‌شود و افراد از سرتاسر دنیا بدون این که یکدیگر را بشناسند و به هم اعتماد داشته باشند توکن‌های خود را خرید و فروش می‌کنند.
معایب NFT چیست؟
پول‌های زیادی در بازارهای NFT جابجا می‌شوند که همین امر، بحث‌برانگیز بودن آن‌ها را سبب شده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران هنوز به این باور نرسیده‌اند که یک اثر هنری که در یک پلتفرم بلاک چینی به صورت NFT ثبت شده است همانند یک اثر هنری واقعی منحصر به فرد و ارزشمند است. از طرفی مشکلات عمومی مربوط به ارزهای دیجیتال مانند مصرف بالای انرژی و آلودگی محیط زیست نیز بر NFTها تاثیر منفی گذاشته است.
اتریوم و بیت‌کوین برای حفظ امنیت کاربران خود انرژی بسیار زیادی مصرف می‌کنند و چون بیشتر NFTها بر بستر شبکه اتریوم ساخته می‌شوند، بسیاری از کاربران تولید NFTها را به ضرر محیط زیست می‌دانند. البته به زودی قرار است اتریوم 2 با الگوریتم اجماع اثبات سهام جای اتریوم 1 را بگیرد که در این صورت این مساله نیز حل خواهد شد.
فهرست بهترین NFT های خلق شده
حال که به طور کامل با این توکن‌های غیر قابل معاوضه (غیرمثلی) آشنا شده‌اید، در ادامه با برخی از بهترین آثار خلق شده در قالب NFT آشنا خواهیم شد.
Everydays – The First 5000 Days
«بیپل» (Beeple) که آن را با نام «مایک وینکلمن» (Mike Winkelmann) می‌شناسند، اثر خود به نام «Everydays – The First 5000 Days» را در مارس ۲۰۲۱ با قیمتی برابر با ۶۹/۳ میلیون دلار به فروش رساند که گران‌ترین اثر فروخته شده برای یک NFT به شمار می‌آید.
Mars House
«Mars House» قطعه‌ای زمین (خانه) است که به صورت NFT با قیمت ۵۰۰ هزار دلار به فروش رفته و در برخی از سایت‌ها به عنوان اولین خانه دیجیتالی نام‌گذاری شده است. این خانه به صورت یک رندر سه‌بعدی شیشه‌ای مشرف به کوه‌های مریخ ساخته شده است. با استفاده از واقعیت مجازی، این امکان وجود دارد که بر روی تراس این بنا حمام آفتاب بگیرید و به موسیقی مخصوص این اثر گوش بدهید. در زیر، تصویری (فریم) از این خانه را مشاهده می‌کنید.
Disaster Girl
تصویر زیر که به «دختر فاجعه» (Disaster Girl) شهرت دارد، تصویر دختری را نشان می‌دهد که در مقابل آتش‌سوزی یک خانه قرار گرفته و در حال پوزخند زدن است. این تصویر که توسط پدر او در سال ۲۰۰۵ گرفته شده است به صورت یک NFT با قیمتی برابر با ۱۸۰ اتر معادل ۵۰۰ هزار دلار به فروش رفته است. همانند سایر NFTهای فروخته شده می‌تواند درصدی از فروش را به صاحب اثر اختصاص دهد. بنابراین، صاحب این NFT یعنی «Zoë Roth» در فروش‌های بعدی، سهمی برابر با ۱۰ درصد از فروش را در اختیار خواهد داشت.
پیشنهاد می کنیم مقاله هدست واقعیت افزوده گوگل برای عرضه در سال ۲۰۲۴ را هم بخوانید .
